การพัฒนาทุนมนุษย์
เป็นกระบวนการที่ดำเนินการเพื่อให้เกิดการพัฒนาทุนมนุษย์ ให้มีศักยภาพพร้อมสำหรับการปฏิบัติงานตามภารกิจที่องค์กรมอบหมายให้ดำเนินการ โดยเครื่องมือที่ใช้สำหรับพัฒนาทุนมนุษย์ ที่มีประสิทธิภาพและเป็นที่ยอมรับ นั่นคือ การบริหารทรัพยากรบุคคล (Human Resource Development)
"Human Resource Development : HRD" ถือ เป็นศิลปะในการเลือกสรรคนใหม่ ใช้คนเก่า ในลักษณะที่จะให้ได้ผลงาน และการปฏิบัติงานจากบุคคลเหล่านั้นให้มากที่สุด ทั้งปริมาณและคุณภาพ โดยผ่านการกำหนดเป้าหมายของการบริหารทรัพยากรมนุษย์ (Target of Human Resource Management)
หลักพื้นฐานสำหรับการพัฒนาทุนมนุษย์ ตามวงจรบริหารทรัพยากรบุคคล ตามแนวคิด "RDMU" ซึ่งใช้ได้กับทุกหน่วยงาน มีองค์ประกอบดังนี้
1. Recruitment and Selection "สรรหา" เป็นกระบวนการแรกเริ่มของการบริหารงานบุคคลของหน่วยงาน เนื่องจากการสรรหาและการคัดเลือกบุคลากรเข้าทํางานเป็นงานที่มีความสําคัญ ต่อความสําเร็จ หรือล่มเหลวในการดําเนินงานขององค์กร ดังนั้นขั้นตอนและวิธีการสรรหาและคัดเลือก บุคลากรจึงจำเป็นต้องดําเนินการอย่างรอบคอบ มีหลักเกณฑ์ที่ชัดเจน และยุติธรรม เพื่อให้ได้บุคลากรที่มีความ เหมาะสมกับงานที่องค์กรต้องการมากที่สุดเข้ามาร่วมงาน
2. Development "พัฒนา" เป็นกระบวนการในการพัฒนาบุคลากรที่องค์กรคัดเลือกมาแล้ว ให้สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้เต็มศักยภาพ เพราะแม้จะสรรหาได้บุคลากรที่ตรงกับภาระงานเพียงใด แต่ทุกกระบวนงานของแต่ละองค์กรย่อมมีความจำเพาะขององค์ความรู้ที่ต่างกันออกไป ซึ่งจำเป็นต้องมีการพัฒนาเพิ่มประสิทธิภาพของบุคลากรให้สามารถปฏิบัติงานได้เต็มศักยภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปัจจุบันที่มีการพัฒนาเทคโนโลยีแบบก้าวกระโดด องค์กรจึงจำเป็นต้องพัฒนาทุนมนุษย์ให้มีศักยภาพในการปฏิบัติงานตามเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปเสมอ
3. Maintenance "รักษา" เป็นกระบวนการสำหรับการรักษาไว้ซึ่งบุคลากรที่มีคุณภาพ โดยมีแนวคิดหลักมาจากการมองบุคลกรเป็นดังทรัพยากร หรือทุนมนุษย์ ซึ่งเมื่อองค์กรรับบุคลากรนั้นๆ มาแล้วมีการพัฒนาเพิ่มศักยภาพ ถือเป็นการเพิ่มมูลค่าของทรัพย์ที่มีอยู่ จึงเป็นที่มาของการพยายามรักษาคนดีมีความสามารถให้อยู่กับองค์กรให้นานที่สุด ด้วยการสร้างแรงจูงใจต่างๆ เช่น การเพิ่มค่าตอบแทน การสร้างกระบวนการควมก้วหน้าที่ชัดเจน การเพิ่มคุณภาพชีวิตในที่ทำงาน เป็นต้น
4. Utilization "ใช้ประโยชน์" เป็นกระบวนการที่เป็นดั่งเป้าหมายหลักของการบริหารทรัพยากรมนุษย์ กล่าวคือ แม้องค์กรจะสามารถสรรหาคนที่มีคุณภาพสูง และพัฒนาให้มีศักยภาพเพิ่มขึ้น พร้อมทั้งจูงใจให้เขาอยู่กับองค์กร ทว่าไม่สามารถใช้บุคลากรคนนั้นเพื่อขับเคลื่อนกระบวนงานได้ สุดท้ายทุนมนุษย์ที่องค์กรเพียรสร้างมาตั้งแต่เริ่มนั้นก็ไร้ค่า เปรียบเสมือนการซื้อรถหรูเครื่องแรงนำมาปรับแต่งอย่างดีพร้อมดูแลบำรุงรักษาอย่างเต็มที่ แต่เจ้าของขับรถไม่เป็น เช่นนี้การดำเนินการทั้งหมดถือว่าสูญเปล่า เป็นต้น
วงจร "RDMU" ตั้งแต่ต้นจนจบล้วนมีผลต่อการบริหารทุนมนุษย์ขององค์กรทั้งสิ้น จะละเลยกระบวนการใดๆ ไป สุดท้ายจะส่งผลถึงการพัฒนาทุนมนุษย์อย่างมีนัยสำคัญเสมอ เช่น ขั้นตอนสรรหาองค์กรสรรหาคนไร้คุณภาพมาทำงานเชิงวิชาการบุคลากรที่ได้ก็อาจไม่สามารถเรียกได้ว่าเป็นทุนมนุษย์ กลับกันอาจกลายเป็นหนี้สินมนุษย์เพราะไม่สามารถปฏิบัติงานได้ จะพัฒนาก็พัฒนาไม่ไหว ต้องอยู่ไปวันๆ กินเงินเดือนชิวๆ เป็นต้น หรือการพัฒนาองค์กรไม่สนใจการพัฒนาทำให้บุคลากรเกิดความล้าหลังด้านองค์ความรู้จนไม่สามารถปฏิบัติงานสนองตอบต่อภารกิจงานที่เปลี่ยนแปลงไปได้ เป็นต้น
ฉะนั้นการจะพัฒนาทุนมนุษย์ในองค์กรให้มีประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานสามารถขับเคลื่อนพันธกิจองค์กรได้อย่างเต็มศักยภาพ รักษาสภาพการเป็นทุนหรือกลายเป็นกำไรมนุษย์ได้ กุญแจสำคัญอยู่ที่การพัฒนาทุนมนุษย์ ซึ่งการจะพัฒนาทุนมนุษย์ให้มีประสิทธิภาพตรงตามมาตรฐานหรือกระบวนงานที่องค์กรต้องการนั้นจำเป็นต้องมีการดำเนินการ วิเคราะห์สภาพความเป็นจริงเพื่อนำมาใช้เป็นกรอบในการพัฒนา
ซึ่งเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพ เป็นที่นิยม และง่ายต่อการดำเนินการ นั่นคือ "PDCA" ซึ่งจะทำให้เกิดวงจรการพัฒนาทุนมนุษย์แบบไม่มีที่สิ้นสุด (อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://thitikorn2521.blogspot.com/2020/01/deming-cycle.html)
แต่อย่างไรก็ดีการพัฒนาทุนมนุษย์ในปัจจุบันไม่ว่าจะเป็นภาครัฐหรือเอกชน มักเกิดตามความสมัครใจมากว่าเป็นไปตามแผนการพัฒนา กล่าวคือ ไม่ได้มีการกำหนดตัวชี้วัด (KPI) ให้บุคลากรทุกคนต้องได้รับการพัฒนา จึงทำให้เกิดปัญหาการพัฒนาแบบกระจุกตัว และสร้างภาวะช่องว่างทางการพัฒนา และส่งผลเชิงจิตวิทยาทำให้ผู้ที่ไม่ประสงค์จะพัฒนาหรือคนที่ไม่ได้รับการสนับสนุนหยุดพัฒนาตนเองและกลายสภาพจากทุนมนุษย์เป็น "หนี้สินมนุษย์" ในที่สุด
ถึงตรงนี้จึงอาจพูดได้ว่าการจะพัฒนาทุนมนุษย์จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องได้รับความใส่ใจและเข้าใจจากผู้บริหาร ในการกำหนดแผนพัฒนา การกำหนดเครื่องมือ รวมถึงการวัดผล และกระบวนการที่เกี่ยวข้องอื่นๆ เพราะองค์กรจะสามารถพัฒนาเป็นองค์กรสมรรถนะสูง (HPO) จำเป็นอย่างยิ่งที่องค์กรต้องให้ความสำคัญกับการพัฒนาทุนมนุษย์อย่างเป็นระบบและต่อเนื่องไม่หยุดยั้งนั่นเอง
บทความโดย : Thitikorn Charoenchan (T-korn)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น